Legalizacja pobytu cudzoziemca z kraju spoza UE polega na uzyskaniu zezwolenia na pobyt (czasowy lub stały), czyli karty pobytu w formie plastikowego dokumentu. Karta pobytu uprawnia cudzoziemca do:
- legalnego pobytu w Polsce,
- legalnego zatrudnienia - jeśli nie jest wymagane dodatkowo zezwolenie na pracę,
- podróżowania po strefie Schengen** na okres do 90 dni (w okresie 180 dni) i do przekraczania polskiej granicy bez potrzeby uzyskania wizy na wjazd (w przypadku np. podróży do kraju pochodzenia).
Uwaga: mimo możliwości podróżowania do innych krajów Schengen, polska karta pobytu nie gwarantuje legalnego zatrudnienia w tych krajach. Należy sprawdzać przepisy danego kraju docelowego, ponieważ może być wymagane uzyskanie osobnego zezwolenia na pracę lub pobyt.
Zezwolenia pobytowe (karty pobytu) wydawane są w Polsce przez urzędy wojewódzkie na pobyty przekraczające 3 miesiące, lecz nie więcej niż na 3 lata każde.W celu przedłużenia dalszego pobytu, naukowiec powinien ubiegać się o kolejną kartę pobytu, ponieważ nie są one przedłużane z urzędu.
Kiedy i jak aplikować
Wniosek o zezwolenie na pobyt cudzoziemiec może złożyć w dowolnym momencie legalnego pobytu w Polsce, najpóźniej w jego ostatnim dniu (np. w ostatnim dniu okresu ważności wizy) w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce zamieszkania.
Uwaga: ponieważ procedury trwają kilka miesięcy (od trzech wzwyż), nie zaleca się czekać do ostatniego momentu. Jest to o tyle ważne, że po wygaśnięciu ważności wizy, a jeszcze przed otrzymaniem karty pobytu, cudzoziemiec nie może podróżować po strefie Schengen ani nie może wjechać ponownie do Polski po pobycie poza UE np. w kraju pochodzenia. Cudzoziemiec może wyjechać do swojego kraju pochodzenia, ale aby wrócić do Polski, musi uzyskać ponownie wizę lub skorzystać z ruchu bezwizowego, jeśli przysługuje.
- aby złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt, należy najpierw umówić wizytę w urzędzie - zazwyczaj przez elektroniczny kalendarz urzędu lub w inny wskazany sposób. Jeśli przed wygaśnięciem legalnego pobytu cudzoziemca brakuje dostępnych terminów na umówienie wizyty, cudzoziemiec musi wysłać wniosek (i wymagane dokumenty) pocztą, co wydłuża procedurę nawet o 3 miesiące;
- minimum dokumentów wymaganych do przesłania pocztą i zainicjowania procedury to: wniosek (i załączniki), kopia paszportu, 4 zdjęcia oraz potwierdzenie wniesienia opłaty; do 3 miesięcy po otrzymaniu przez urząd dokumentów, cudzoziemiec zostanie wezwany do urzędu w celu złożenia wszystkich dokumentów i odcisków palców;
- niektóre urzędy wojewódzkie prowadzą elektroniczny system rejestracji i wypełnienia wniosków, co ułatwia wypełnienie formularza, zebranie potrzebnych dokumentów oraz komunikację urząd-cudzoziemiec. Można też skorzystać z ogólnokrajowego systemu Urzędu do Spraw Cudzoziemców MOS - Moduł Obsługi Spraw (cudzoziemcy.gov.pl), jednak wniosek należy wydrukować i złożyć w odpowiednim urzędzie wojewódzkim;
Uwaga: W momencie składania dokumentów obcokrajowcowi wbijana jest do paszportu pieczątka, która jest jedynie potwierdzeniem złożenia dokumentów i nie uprawnia ona do przekraczania granic i podróżowania po krajach obszaru Schengen.
Rodzaje zezwoleń na pobyt
Istnieje kilka rodzajów zezwoleń pobytowych, na podstawie których naukowcy spoza UE mogą zalegalizować swój pobyt w Polsce. Określa je ustawa z dnia 12 grudnia 2013 o cudzoziemcach. To, o które zezwolenie powinien ubiegać się naukowiec, zależy od indywidualnej sytuacji zawodowej oraz posiadanych wymaganych dokumentów (np. umowy) lub możliwości ich uzyskania. Jeśli naukowiec kwalifikuje się do więcej niż jednego rodzaju zezwolenia pobytowego, dodatkowym czynnikiem decydującym mogą być korzyści wynikające z posiadania danej karty pobytu, np. możliwość podjęcia w Polsce pracy bez zezwolenia na pracę przez członka rodziny naukowca.
Jest to specjalne zezwolenie pobytowe dla naukowców. Zezwolenia tego udziela się cudzoziemcowi, gdy celem jego pobytu w Polsce jest prowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych w jednostce naukowej zatwierdzonej w tym celu przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych (więcej o zatwierdzeniu). Ponadto pomiędzy jednostką naukową a naukowcem powinna zostać podpisana umowa o przyjęciu cudzoziemca (zawarta jako umowa o pracę, umowa o dzieło, umowa zlecenia lub inna umowa cywilnoprawna) określająca zgodnie z art. 151 ustawy o cudzoziemcach:
- tytuł lub cel badań naukowych lub prac rozwojowych lub ich przedmiot,
- zobowiązanie naukowca do uczestniczenia w prowadzeniu badań naukowych lub prac rozwojowych,
- zobowiązanie jednostki naukowej do zapewnienia naukowcowi warunków do zrealizowania jego zobowiązania,
- datę rozpoczęcia i zakończenia lub szacowany czas trwania badań naukowych lub prac rozwojowych,
- wynagrodzenie naukowca oraz inne warunki jego pracy,
- informację na temat planowanych badań naukowych lub prac rozwojowych na terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej.
Przykładową umowę do wykorzystania można znaleźć na stronie Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej.
Art. 152 ustawy mówi, że "Umowa o przyjęciu cudzoziemca wygasa, w przypadku gdy odmówiono cudzoziemcowi wjazdu na terytorium RP lub udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy."
Ponadto zgodnie z ustawą jednostka naukowa musi wydać naukowcowi "pisemne oświadczenie jednostki naukowej, w którym zobowiązuje się ona do zwrotu kosztów wydania i wykonania decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu, pokrytych z budżetu państwa przed upływem 6 miesięcy od dnia wygaśnięcia umowy o przyjęciu cudzoziemca, jeżeli przesłanką wydania decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu jest jego nielegalny pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" (art. 151 ust. 1 pkt 1 lit. c Ustawy o cudzoziemcach).
Korzyści z posiadania tego rodzaju zezwolenia na pobyt:
- członkowie rodziny posiadacza takiej karty pobytu mogą pracować w Polsce bez zezwolenia na pracę;
- posiadacze karty pobytu z adnotacją "naukowiec" (oraz członkowie ich rodzin) mogą skorzystać z tzw. mobilności w innych krajach UE w celu przeprowadzenie części badań naukowych lub prac rozwojowych,
- po zakończeniu prowadzenia badań u danego pracodawcy, naukowiec-posiadacz tego zezwolenia może wnioskować o zezwolenie na dalszy pobyt w celu poszukiwania pracy/założenia działalności.
Koszt wnioskowania o zezwolenie pobytowe: 340 zł
Niebieska Karta UE jest to zezwolenie na pobyt czasowy cudzoziemca w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, a zatem kolejna możliwość dla pracowników naukowych.
Aby cudzoziemiec otrzymał Niebieską Kartę UE, muszą być spełnione następujące warunki:
- cudzoziemiec musi posiadać wyższe wykształcenie (przynajmniej mgr),
- umowa z pracodawcą musi być zawarta na przynajmniej rok,
- wysokość minimalnego rocznego wynagrodzenia brutto nie może być niższa niż równowartość 150% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym złożenie wniosku o Niebieską Kartę ogłaszanego przez GUS - sprawdź komunikaty GUS dla danego roku.
Korzyści dla posiadaczy Niebieskiej Karty UE:
- członkowie rodziny mogą podejmować w Polsce zatrudnienie bez zezwolenia na pracę;
- okres ważności karty pobytu jest o 3 miesiące dłuższy niż okres umowy z pracodawcą (ale i tak max. to 3 lata);
- do 5-letniego okresu pobytu na terytorium RP (wymaganego do ubiegania się o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE), zalicza się łączny okres legalnego pobytu w UE przez co najmniej 5 lat na podstawie Niebieskiej Karty UE, w tym na terytorium Polski – co najmniej przez 2 lata bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE na podstawie Niebieskiej Karty UE. (art. 212 ustawy o cudzoziemcach).
Kosz wnioskowania o Niebieską Kartę UE: 440 zł.
Jest to zezwolenie wydawane cudzoziemcom podejmującym pracę w Polsce w różnych zawodach. Wynagrodzenie cudzoziemca nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę w Polsce tj. od lipca 2023 kwota 3600 zł miesięcznie brutto, bez względu na rodzaj umowy (o pracę/zlecenie/dzieło), czy rodzaj etatu (pełny/niepełny).
Posiadanie tego rodzaju karty pobytu nie wiąże się z dodatkowymi korzyściami.
Koszt wnioskowania o zezwolenie na pobyt to 440 zł.
Zezwolenie na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach jest przeznaczone dla cudzoziemców kształcących się:
na studiach stacjonarnych (tj. realizowanych w pełnym wymiarze czasu) I stopnia, studiach II stopnia lub jednolitych studiach magisterskich,
w szkole doktorskiej (czy też na studiach doktoranckich, póki te są prowadzone),
w ściśle określonych prawem przypadkach również w ramach kursu przygotowawczego do kształcenia na tych studiach.
Wszelkie inne formy kształcenia takie jak m.in. studia wyższe w formie niestacjonarnej, studia podyplomowe, czy studia MBA, określane są mianem nauki, a nie studiów, zaś zezwoleniem dedykowanym celom nauki jest zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na inne okoliczności.
Korzyści:
- studenci i absolwenci studiów stacjonarnych oraz doktoranci i absolwenci studiów doktoranckich/szkoły doktorskiej mogą wykonywać dowolną pracę w Polsce bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę,
- posiadacze karty pobytu w dopiskiem "student" mogą korzystać z mobilności wewnątrz UEna pobyty dłuższe niż standardowe 90 dni w innym kraju UE,
- absolwenci studiów wyższych oraz studiów doktoranckich/szkół doktorskich mogą ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy w celu poszukiwania pracy lub rozpoczęcia działalności gospodarczej, wydawane na okres 9 miesięcy.
Absolwenci studiów stacjonarnych, doktoranckich, czy szkół doktorskich (przebywający w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu odbycia studiów) po zakończeniu edukacji mogą zostać w Polsce w celu poszukiwania pracy lub założenia działalności gospodarczej. Z takiej możliwości mogą skorzystać również pracownicy naukowi przebywający w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych, którzy zakończą ich prowadzenie.
W takich przypadkach cudzoziemcy mogą wnioskować o zezwolenie na pobyt czasowyze względu na inne okoliczności udzielane na okres 9 miesięcy pod warunkiem złożenia wniosku bezpośrednio po uzyskaniu dyplomu lub zakończeniu prowadzenia badań lub prac rozwojowych, w trakcie legalnego pobytu w Polsce.
Opłata za złożenie wniosku: 340 zł.
ŁĄCZENIE RODZIN - MAŁŻONKOWIE I DZIECI
Przepisy migracyjne dają możliwość tzw. łączenia rodzin określonym członkom rodziny (będącym obywatelami spoza UE), którzy przebywają w Polsce lub za granicą i planują przyjazd do Polski:
- małżonkom pozostającym w uznawanym przez prawo RP związku małżeńskim,
- małoletnim dzieciom cudzoziemca i osoby pozostającej z nim w uznawanym przez prawo RP związku małżeńskim,
- małoletnim dzieciom cudzoziemca (także przysposobionym), które pozostają na jego utrzymaniu,
- małoletnim pasierbom cudzoziemca (także przysposobionym), jeśli ich rodzic pozostaje z cudzoziemcem w uznawanym przez prawo RP związku małżeńskim oraz utrzymuje małoletniego i sprawuje nad nim faktycznie władzę rodzicielską.
Zezwolenie na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną może być wówczas uzyskane, jeśli cudzoziemiec, do którego ma dołączyć członek rodziny posiada:
- zezwolenie na pobyt czasowy lub wizę krajową w celu prowadzenia badań naukowych,
- zezwolenie na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej naukowca,
- Niebieską Kartę UE, czyli zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji,
- zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub zezwolenie na pobyt stały,
- zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na inne okoliczności wydane w celu poszukiwania pracy przez naukowca,
- jeśli przebywa w Polsce przez przynajmniej 2 lata na podstawie kolejnych zezwoleń pobytowych wydanych na min. rok każde.
We wniosku o zezwolenie na pobyt w celu połączenia z rodziną w części "Główny cel pobytu" należy zaznaczyć "pobyt z cudzoziemcem".
Wniosek o zezwolenie na pobyt członka rodziny może zostać złożony w jego imieniu, nawet jeśli przebywa on poza granicami Polski. Wymaga to jednak uzyskania pisemnej zgody członka rodziny. Po przyjeździe do Polski, członek rodziny i tak musi umówić się na wizytę w urzędzie wojewódzkim w celu złożenia wymaganych dokumentów i odcisków palców.
Posiadanie zezwolenia na pobyt w celu połączenia z rodziną daje możliwość małżonkowi cudzoziemca do pracy w Polsce bez zezwolenia na pracę.
Opłata skarbowa: 340 zł
INNI CZŁONKOWIE RODZIN I ZWIĄZKI NIEFORMALNE
W innych sytuacjach niż wymienione powyżej wymagane jest wnioskowanie o zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na inne okoliczności. Dotyczy to m.in następujących sytuacji:
- innych członków rodzin niż wymienieni powyżej, czyli m.in. dorosłych dzieci (w ich przypadku należy wnioskować o zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na innych cel pobytu np. studia, czy praca),
- osób będących w związkach nieformalnych/partnerskich,
- członków rodzin cudzoziemców przebywających w Polsce na innej niż wymienione podstawie pobytu, czyli m.in. w ruchu bezwizowym, na podstawie wizy wydanej w celu pracy (cel numer 6) czy zezwolenia na pobyt czasowy i pracę;
We wniosku o zezwolenie na pobyt w części "Główny cel pobytu" należy zaznaczyć "inne okoliczności" i podać dokładny cel pobytu.
Opłata skarbowa: 340 zł
Istnieją dwa rodzaje zezwoleń na pobyt, które umożliwiają cudzoziemcom spoza UE dłuższy lub stały pobyt w Polsce.
Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE
Może być wydane cudzoziemcom, którzy przebywają w Polsce legalnie i nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat poprzedzających złożenie wniosku, z zastrzeżeniem, że:
- nie każdy pobyt w Polsce jest wliczany do tego okresu np. pobyt w celu nauki szkolnej, czy w ramach delegacji,
- nie każdy pobyt jest wliczanyw całości - np. liczy się połowę okresu pobytu w Polsce na podstawie wizy lub karty pobytu wydanej w celu studiów / kształcenia w szkole doktorskiej,
- oraz że nieprzerwany pobyt nie oznacza braku jakichkolwiek wyjazdów z Polski. Przerwa podczas pobytu w Polsce nie może być jednorazowo dłuższa niż 6 miesięcy, a łącznie wszystkie przerwy nie mogą przekroczyć 10 miesięcy w przypadku pobytu cudzoziemca w Polsce. W przypadku posiadaczy Niebieskiej Karty UE żadna z przerw nie może być dłuższa niż 12 miesięcy, a wszystkie przerwy nie mogą przekroczyć łącznie 18 miesięcy - w przypadku pobytu na terytorium innego państwa UE.
Cudzoziemcy ubiegający się o to zezwolenie pobytowe muszą posiadać potwierdzoną znajomość języka polskiego na poziomie biegłości językowej co najmniej B1 – wymóg ten nie dotyczy cudzoziemców, którzy w dniu składania wniosku nie przekroczyli 16 roku życia.
Karta pobytu rezydenta długoterminowego UE jest ważna przez 5 lat i po tym okresie podlega odnowieniu.
Opłata za złożenie wniosku: 640 zł
Udzielane jest cudzoziemcom spoza UE jedynie w ściśle określonych sytuacjach m.in. w przypadku małżeństwa z obywatelem Polski, dzieci obywateli RP, uchodźców, czy posiadaczy Karty Polaka.
Opłata skarbowa 640 zł
Wymagane dokumenty
Poniższe lista dokumentów dotyczy wszystkich rodzajów zezwoleń pobytowych. Natomiast szare rozwijane informacje zawierają pewne specyficzne dokumenty wymagane dodatkowo.
- wniosek wraz z załącznikami - wypełniony w języku polskim (można wypełnić wniosek on-line na stronach niektórych urzędów wojewódzkich lub Urzędu do Spraw Cudzoziemców i wydrukować),
- 4 aktualne zdjęcia,
- kopia dokumentu podróży (paszport) plus oryginał do wglądu,
- potwierdzenie opłaty skarbowej,
- potwierdzenie posiadania ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce, wraz z potwierdzeniem wpłacenia ostatniej składki,
- potwierdzenie posiadania wystarczających środków finansowych np. umowa o pracę, porozumienie stypendialne itp. Minimalne kwoty to: 776 zł miesięcznie dla osoby zamieszkującej samotnie lub 600 zł miesięcznie na członka rodziny mieszkającego w Polsce. Są to kwoty netto po odliczeniu kosztów zamieszkania w Polsce;
- potwierdzenie posiadania miejsca zamieszkania (np. umowa najmu) wraz z potwierdzeniem stałych opłat za lokal (ostatnie rachunki za prąd, gaz, wodę itp.),
- pomocne może być również złożenie oświadczenia naukowca cudzoziemca o byciu zwolnionym z zezwolenia na pracę na podstawie art. 325 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Dokumenty dodatkowe/określone dla poszczególnych rodzajów zezwoleń pobytowych -->
umowa o przyjęciu cudzoziemca w celu prowadzenia badań naukowych zawarta z jednostką naukową zatwierdzoną przez MSWiA jako umowa o pracę lub umowa cywilno-prawna. Zgodnie z art. 151 ustawy o cudzoziemcach umowa taka powinna określać:
- tytuł lub cel badań naukowych lub prac rozwojowych lub ich przedmiot,
- zobowiązanie naukowca do uczestniczenia w prowadzeniu badań naukowych lub prac rozwojowych,
- zobowiązanie jednostki naukowej do zapewnienia naukowcowi warunków do zrealizowania jego zobowiązania,
- datę rozpoczęcia i zakończenia lub szacowany czas trwania badań naukowych lub prac rozwojowych,
- wynagrodzenie naukowca oraz inne warunki jego pracy,
- informację na temat planowanych badań naukowych lub prac rozwojowych na terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej.
- pisemne oświadczenie jednostki naukowej, w którym zobowiązuje się ona do poniesienia kosztów związanych z wydaniem i wykonaniem decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu. Oświadczenie takie może być częścią umowy.
Przykładowy wzór umowy o przyjęciu naukowca zgodny z ustawą o cudzoziemcach został opracowany przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej w j. polskim i angielskim. Można go dostosować do potrzeb jednostki.
umowa o pracę lub umowa cywilnoprawna zawarta na okres co najmniej 1 roku z wynagrodzeniem brutto nie niższym niż 150% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt,
dokument potwierdzający posiadanie wyższych kwalifikacji zawodowych, tj. np. dyplom potwierdzający ukończenie studiów wyższych lub dokument potwierdzający co najmniej 5-letnie doświadczenie zawodowe niezbędne do wykonywania pracy.
- zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach uzyskane z urzędu skarbowego
- zaświadczenie jednostki prowadzącej studia o przyjęciu na studia lub kontynuacji studiów, zgodne ze wzorem określonym przepisami, wraz załącznikiem w postaci wydruku karty okresowych osiągnięć studenta.
- w przypadku naukowców: dokument wystawiony przez jednostkę naukową potwierdzający zakończenie prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych; przepisy nie precyzują ściśle formy oraz elementów, jakie powinien zawierać tenże dokument;
- w przypadku studentów/doktorantów: dyplom ukończenia studiów wyższych wydany przez polską uczelnię w okresie bezpośrednio poprzedzającym wystąpienie z wnioskiem. Dokument powinien potwierdzać fakt ukończenia studiów pierwszego stopnia, drugiego stopnia, jednolitych studiów magisterskich lub szkoły doktorskiej (studiów doktoranckich) pozwalający na uzyskanie odpowiednio tytułu zawodowego licencjata, inżyniera, magistra, magistra inżyniera lub doktora, ew. tytuły im równorzędne;
- w obu przypadkach: dokumenty potwierdzające fakt aktywnego poszukiwania pracy na polskim rynku pracy (np. rejestracja CV na portalach rekrutacyjnych, potwierdzenia przesłania ofert, potwierdzające prowadzenie rozmów z potencjalnymi pracodawcami) lub zamiar podjęcia działalności gospodarczej w Polsce (np. biznes plan, rozpoczęcie działań na rzecz podjęcia działalności gospodarczej).
- dokument potwierdzający więzi rodzinne (akt małżeństwa, akt urodzenia dziecka) razem z tłumaczeniem przysięgłym na język polski,
- karta pobytu/wiza cudzoziemca, z którym przebywa członek rodziny,
- umowa o pracę/stypendialna cudzoziemca, na którego utrzymaniu jest członek rodziny - w celu potwierdzenia wystarczających środków finansowych (minimum 600zł miesięcznie na członka rodziny),
- dokumenty potwierdzające zamieszkiwanie pod tym samym adresem np. umowa najmu, wspólne zdjęcia, rachunki,
- w przypadku osób niebędących w związku małżeńskim wymagane jest podpisanie przez nie umowy renty zgłoszonej do urzędu skarbowego - w celu potwierdzenia miesięcznych środków finansowych.
- składane dokumenty muszą być oryginałami bądź kopiami potwierdzonymi notarialnie,
- dokumenty sporządzone w językach obcych muszą zostać złożone wraz z ich tłumaczeniami przysięgłymi na język polski,
- składane dokumenty muszą być ważne przez cały okres procedowania wniosku.
Podróżowanie po UE
Zgodnie z ogólnymi przepisami cudzoziemcy spoza UE posiadający dokument pobytowy (wizę/kartę pobytu) wydany przez jeden z krajów strefy Schengen** mogą przemieszczać się pomiędzy krajami strefy do 90 dni w okresie 180 dni. Przed upływem 90 dni należy wrócić do kraju, który wydał dokument pobytowy. Dodatkowe ułatwienia dotyczą naukowców z rodzinami i studentów.
Dodatkowe ułatwienia w podróżowaniu po UE dotyczą naukowców (i członków ich rodzin) oraz studentów spoza UE, którzy posiadają dokument pobytowy (wizę/kartę pobytu) z adnotacją "naukowiec" lub "student" wydany przez kraj strefy Schengen**. Przepisy przewidują następujące możliwości podróżowania w celu przeprowadzenia części badań naukowych lub odbycia części studiów w innym kraju UE - w ramach ważności dokumentu pobytowego:
- do 180 dni w okresie 360 dni - mobilność krótkoterminowa naukowców (i członków rodziny),
- powyżej 180 dni - mobilność długoterminowa naukowców (i członków rodziny),
- mobilność studentów/doktorantów objętych programem unijnym lub programem wielostronnym - do 360 dni w ramach ważności dokumentu pobytowego.
Oznacza to, że posiadacze polskiej wizy lub karty pobytu w dopiskiem "naukowiec" bądź "student" mogą wyjeżdżać do innych krajów UE (za wyjątkiem Irlandii i Danii) w celu przeprowadzenia części badań naukowych lub prac rozwojowych lub odbycia studiów.
Należy jednak pamiętać, że szczegółowe zasady korzystania z wyżej wymienionych mobilności ustalają indywidualnie kraje członkowskie. Każdorazowo przez skorzystaniem z wyjazdu należy sprawdzić jakich formalności względem władz danego kraju należy dopełnić - zgłosić swój przyjazd władzom imigracyjnym bądź uzyskać zezwolenie na pobyt.
* Unia Europejska (UE)
Kraje członkowskie UE: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy.
Te same przepisy imigracyjne dotyczą również obywateli Norwegii, Islandii, Lichtensteinu i Szwajcarii.
** strefa Schengen
Strefa Schengen obejmuje 23 kraje UE oraz 4 kraje EFTA: Austria, Belgia, Chorwacja, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Luksemburg, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwecja. Włochy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Czechy, Słowacja, Słowenia, Węgry oraz Szwajcaria, Lichtenstein, Norwegia i Islandia (ostatnie 4 kraje nie należą do UE)